Οι εβραϊκές γιορτές και τα σημαντικά γεγονότα αποτελούν τον πυρήνα της θρησκευτικής και πολιτιστικής ζωής του εβραϊκού λαού. Με ιστορία που εκτείνεται σε περίπου 4.000 χρόνια, ο Ιουδαϊσμός είναι μια από τις αρχαιότερες θρησκείες, και οι εορτές του αντικατοπτρίζουν βαθιά τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, τις ιστορικές εμπειρίες και τις παραδόσεις που έχουν διαμορφώσει την εβραϊκή ταυτότητα. Οι γιορτές αυτές δεν είναι απλώς θρησκευτικές τελετές, αλλά λειτουργούν ως γέφυρες που συνδέουν τις διαφορετικές γενιές, διατηρώντας ζωντανή τη συλλογική μνήμη και την πολιτιστική κληρονομιά. Από το εβδομαδιαίο Σαμπάτ, την ημέρα ανάπαυσης και πνευματικότητας, έως τις μεγάλες ετήσιες γιορτές όπως το Πέσαχ (Πάσχα), το Γιομ Κιπούρ (Ημέρα Εξιλέωσης) και το Χανουκά (Γιορτή των Φώτων), κάθε εορτή φέρει μοναδικά μηνύματα και συμβολισμούς. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι εντός του Ιουδαϊσμού υπάρχουν διάφορα ρεύματα, όπως ο Ορθόδοξος Ιουδαϊσμός, ο Συντηρητικός (Masorti), ο Μεταρρυθμιστικός και ο Φιλελεύθερος. Αυτές οι παραδόσεις μπορεί να διαφέρουν στον τρόπο που τηρούν και ερμηνεύουν τις εορτές και τα έθιμα, αλλά όλες συμβάλλουν στην πλούσια ποικιλομορφία της εβραϊκής πίστης. Μέσα από την εξερεύνηση των κύριων εβραϊκών γιορτών και σημαντικών γεγονότων, θα κατανοήσουμε βαθύτερα πώς αυτές οι πρακτικές ενισχύουν τους δεσμούς της κοινότητας, προάγουν τις αξίες του Ιουδαϊσμού και διατηρούν ζωντανή την εβραϊκή παράδοση στον σύγχρονο κόσμο. Συνοπτικά οι εορτές στο εβραϊκό ημερολόγια είναι οι κάτωθι: • Σαμπάτ • Πέσαχ, Σαβουώθ, Σουκώτ • Ρος Ασανά, Γιομ Κιπούρ, Σιμχάτ Τορά • Χανουκά, Πουρίμ • Του Μπισβάτ, Λαγκ Μπαόμερ • Τσομ Γκεντάλια, Τσομ Ασαρά Μπετεβέτ, Ταανίτ Εστέρ, Τσομ Σβασέρε Μπεταμούζ, Τέσα Μπεάβ Επίσης σημαντικά γεγονότα και επέτειοι συνδεδεμένοι με το σύγχρονο Κρατος του Ισραήλ αποτελούν τα παρακάτω:

• 27 του μήνα Νισάν – Ημέρα μνήμης του Ολοκαυτώματος.
• 4 του μήνα Ιγιάρ – Ημέρα Μνήμης των πεσόντων του στρατού του Ισραήλ και των θυμάτων της τρομοκρατίας.
• 5 του μήνα Ιγιάρ – Επέτειος Ανεξαρτησίας του κράτους του Ισραήλ.
• 28 του μήνα Ιγιάρ – Ημέρα της ένωσης της πόλης της Ιερουσαλήμ.

Οι κύριες εβραϊκές εορτές και νηστείες είναι οι κάτωθι: Το Σαμπάτ, ή Σάββατο, είναι η σημαντικότερη γιορτή στο εβραϊκό ημερολόγιο και αποτελεί κεντρικό στοιχείο της εβραϊκής πίστης και παράδοσης. Είναι μια ημέρα ανάπαυσης, χαλάρωσης και πνευματικής περισυλλογής, κατά την οποία οι Εβραίοι τιμούν την έβδομη ημέρα της Δημιουργίας, όταν ο Θεός αναπαύθηκε από το έργο Του. Το Σαμπάτ ξεκινά το βράδυ της Παρασκευής με τη δύση του ήλιου, γνωστό ως Καμπαλάτ Σαμπάτ (υποδοχή του Σαββάτου). Είναι παράδοση οι γυναίκες να ανάβουν δύο κεριά λίγο πριν την είσοδο του Σαμπάτ και να απαγγέλλουν την ευλογία των κεριών. Το άναμμα των κεριών επίσης εξυπηρετεί πρακτικούς λόγους, καθώς απαγορεύεται η χρήση φωτιάς ή ηλεκτρισμού κατά τη διάρκεια του Σαμπάτ. Κατά τη διάρκεια του Σαμπάτ, πολλοί Εβραίοι απέχουν από διάφορες εργασίες, ακολουθώντας τις θρησκευτικές οδηγίες. Είναι παράδοση οι οικογένειες να επισκέπτονται τη συναγωγή για να παρακολουθήσουν τη λειτουργία και να περνούν την ημέρα μαζί με φίλους και συγγενείς σε κοινά γεύματα. Το Σαμπάτ προσφέρει την ευκαιρία για ενδυνάμωση των οικογενειακών δεσμών, πνευματική ανανέωση και απόδραση από τις καθημερινές ασχολίες. Το Ρος Ασανά, ή Ροσς-Ασσανά, είναι η εβραϊκή Πρωτοχρονιά και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιόδους του εβραϊκού εορτολογίου. Γιορτάζεται για δύο ημέρες, συνήθως κατά τους μήνες Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο, την πρώτη ημέρα του μήνα Τισρέι. Κατά τη διάρκεια του Ρος Ασανά, οι Εβραίοι προβαίνουν σε ανασκόπηση της προηγούμενης χρονιάς, καθώς είναι η περίοδος κατά την οποία ο Θεός κρίνει τους ανθρώπους και τις πράξεις τους. Αμέσως μετά το Ρος Ασανά, την τρίτη ημέρα του Τισρέι, λαμβάνει χώρα το Ταανίτ Γκεντάλια, η νηστεία του Γκεντάλια. Πρόκειται για μια μικρή νηστεία, από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου, σε ανάμνηση της δολοφονίας του Γκεντάλια, ο οποίος είχε οριστεί ως διοικητής των Εβραίων από τον Ναβουχοδονόσορα. Το Γιομ Κιπούρ, γνωστό και ως Ημέρα Εξιλέωσης, είναι η πιο ιερή και σεμνή ημέρα του εβραϊκού ημερολογίου. Κατά τη διάρκεια αυτής της ημέρας, οι πιστοί προσεύχονται για την άφεση των αμαρτιών της προηγούμενης χρονιάς και επιδεικνύουν ειλικρινή μεταμέλεια. Η νηστεία αποτελεί κεντρικό στοιχείο του Γιομ Κιπούρ, με τους Εβραίους, εκτός από τα παιδιά και τους ασθενείς, να απέχουν από το φαγητό και το ποτό για συνολικά 25 ώρες—από τη δύση του ηλίου της προηγούμενης ημέρας έως το βράδυ της επόμενης. Η ημέρα αυτή είναι αφιερωμένη στην πνευματική ενδοσκόπηση, τη συγχώρεση και την ανανέωση της δέσμευσης προς τις ηθικές αρχές του Ιουδαϊσμού. Το Σουκώτ, γνωστό και ως Γιορτή Σκηνοπηγίας, είναι μια σημαντική εβραϊκή γιορτή που ξεκινά πέντε ημέρες μετά το τέλος του Γιομ Κιπούρ και διαρκεί οκτώ ημέρες. Κατά τη διάρκεια του Σουκώτ, οι πιστοί Εβραίοι θυμούνται τα προσωρινά καταλύματα που κατασκεύασαν οι Ισραηλίτες στην έρημο μετά την Έξοδο από την Αίγυπτο. Για να τιμήσουν αυτή την ιστορική εμπειρία, τρώνε και, σε ορισμένες περιπτώσεις, κοιμούνται σε παρόμοιες σκηνές, γνωστές ως σουκά (sukkah). Αυτές οι σκηνές είναι ειδικά κατασκευασμένες για τη γιορτή και συμβολίζουν την προστασία και την παρουσία του Θεού κατά τη διάρκεια της περιπλάνησης στην έρημο. Οι ενδιάμεσες ημέρες του Σουκώτ είναι κανονικές εργάσιμες ημέρες, αλλά η εορταστική ατμόσφαιρα παραμένει έντονη καθ’ όλη τη διάρκεια της γιορτής. Αμέσως μετά το Σουκώτ, ακολουθεί η γιορτή του Σεμινί Ατσέρετ (της Ογδόης Ημέρας), καθώς και η Σιμχάτ Τορά, μία από τις πιο χαρούμενες γιορτές στο εβραϊκό ημερολόγιο. Το Σεμινί Ατσέρετ σηματοδοτεί την όγδοη ημέρα μετά την έναρξη του Σουκώτ και αποτελεί μια ξεχωριστή εορτή που προσθέτει πνευματικό βάθος στην εορταστική περίοδο. Η Σιμχάτ Τορά, που μεταφράζεται ως «Χαρά του Νόμου», γιορτάζει την ολοκλήρωση του ετήσιου κύκλου ανάγνωσης της Τορά (Πεντάτευχος) και την άμεση επανέναρξή του. Είναι μια γιορτή γεμάτη ενθουσιασμό και ευφροσύνη, όπου οι πιστοί εκφράζουν την αγάπη και την εκτίμησή τους για την Τορά. Το Πέσαχ, ή Πέρασμα, είναι μία από τις σημαντικότερες εβραϊκές γιορτές, η οποία διαρκεί οκτώ ημέρες και συχνά συμπίπτει με το χριστιανικό Πάσχα. Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 του μήνα Νισσάν και αποτελεί μία από τις τρεις γιορτές του προσκυνήματος, κατά τις οποίες οι Εβραίοι πήγαιναν στην Ιερουσαλήμ για να προσφέρουν στον Ναό τους νέους καρπούς και τα νεογέννητα ζώα τους. Το Πέσαχ τιμά την απελευθέρωση των Εβραίων από τη σκλαβιά στην Αίγυπτο, υπό την καθοδήγηση του Μωυσή, στον οποίο ο Θεός εμπιστεύθηκε την ηγεσία του λαού. Η απελευθέρωση και η πορεία στην έρημο διαμόρφωσαν την ταυτότητα του εβραϊκού λαού, καθιστώντας αυτή την επέτειο εξαιρετικά σημαντική. Η γιορτή ονομάζεται επίσης Χαγκ Αματσότ (Γιορτή των Αζύμων) και Χαγκ Αχερούτ (Γιορτή της Ελευθερίας), υπογραμμίζοντας τα θέματα της ελευθερίας και της πίστης. Σε ανάμνηση της βιαστικής απόδρασης από την Αίγυπτο, κατά την οποία οι Εβραίοι δεν είχαν χρόνο να αφήσουν το ψωμί να ζυμωθεί, κατά τη διάρκεια του Πέσαχ δεν καταναλώνουν ούτε αγοράζουν προϊόντα ζύμωσης, όπως άρτο, ζύθο ή δημητριακά. Από το Πέσαχ μέχρι το Σαβουώθ, που είναι η γιορτή που σηματοδοτεί την κορυφαία στιγμή της παράδοσης της Τορά στον λαό του Ισραήλ στο όρος Σινά, μεσολαβούν 49 ημέρες. Αυτές οι ημέρες ήταν περίοδος μεγάλης ανυπομονησίας και λαχτάρας για τον περιπλανώμενο λαό, καθώς περίμεναν την αποκάλυψη του Θεού. Παράλληλα, οι γεωργοί περίμεναν το σιτάρι να ωριμάσει για να φέρουν τις προσφορές τους στον Ναό. Το μέτρημα αυτών των 49 ημερών συνεχίζεται μέχρι σήμερα και στο Σαβουώθ επί δυο ημέρες είθισται να καταναλώνονται γαλακτοκομικά προϊόντα. Το Χανουκά είναι μια χαρούμενη και σημαντική γιορτή στο εβραϊκό ημερολόγιο, που διαρκεί οκτώ νύχτες και ξεκινά πάντα στις 25 του μήνα Κισλέβ. Η γιορτή αυτή μας θυμίζει το θαύμα του λαδιού που συνέβη στο Ναό της Ιερουσαλήμ. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Ναός είχε βεβηλωθεί, βρέθηκε ένα μικρό κανατάκι με ελάχιστο λάδι, αρκετό μόνο για μία ημέρα. Ωστόσο, με αυτό το λάδι άναψαν τη χρυσή Μενορά για οκτώ ημέρες, όσο χρειαζόταν για να παρασκευαστεί καινούριο καθαρό λάδι. Το Χανουκά επίσης τιμά τη νίκη των Μακκαβαίων επί των εχθρών τους, οι οποίοι επιδίωκαν να επιβάλλουν έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, αντίθετο με τις εντολές της Τορά. Το Πουρίμ είναι μια εβραϊκή γιορτή διάρκειας μιας ημέρας, που γιορτάζεται εις ανάμνηση της Εσθήρ, μιας Εβραίας βασίλισσας στην Περσία. Η Εσθήρ κατάφερε να αποτρέψει το σχέδιο του συμβούλου του βασιλιά, ο οποίος σκόπευε να εξοντώσει όλους τους Εβραίους του βασιλείου. Η συγκλονιστική αυτή ιστορία καταγράφεται σε έναν ειδικό πάπυρο με το όνομα Μεγγίλα (Μεγγίλατ Εσθήρ), ο οποίος διαβάζεται δημόσια εντός της συναγωγής κατά τη διάρκεια του Πουρίμ. Το Του Μπισβάτ, ή η 15η ημέρα του μήνα Σβατ, είναι η ημέρα που γιορτάζουμε την «Πρωτοχρονιά των Δέντρων» ή αλλιώς τη «Ημέρα Κρίσης των Δέντρων». Στην αρχαιότητα, αυτή η ημέρα χρησιμοποιούνταν για τον υπολογισμό της φορολογίας των καρπών των δέντρων και για τον προσδιορισμό της ηλικίας τους, σύμφωνα με τις θρησκευτικές εντολές. Στη σύγχρονη εποχή, οι Εβραίοι συνηθίζουν να φυτεύουν δέντρα και λουλούδια, να τρώνε καρπούς δέντρων και να τιμούν τη βαθιά σχέση του εβραϊκού λαού με τη γη του Ισραήλ. Η πρόωρα ανθισμένη αμυγδαλιά αποτελεί το σύμβολο της γιορτής, συμβολίζοντας την ανανέωση και την έναρξη της άνοιξης. Το Του Μπισβάτ προάγει την οικολογική συνείδηση και την ευγνωμοσύνη για τα δώρα της φύσης, ενθαρρύνοντας την προστασία και τη φροντίδα του περιβάλλοντος. Το Λαγκ Μπαόμερ είναι μια εβραϊκή γιορτή που γιορτάζεται την 33η ημέρα του μέτρηματος του Όμερ, δηλαδή την 18η ημέρα του μήνα Ιγιάρ. Το Όμερ είναι η περίοδος των 49 ημερών μεταξύ του Πέσαχ (Πάσχα) και του Σαβουότ, κατά την οποία οι Εβραίοι μετρούν τις ημέρες αναμένοντας την επέτειο της παράδοσης της Τορά στο όρος Σινά. Το Λαγκ Μπαόμερ σηματοδοτεί ένα διάλειμμα από την ημι-πένθιμη φύση αυτής της περιόδου. Σύμφωνα με την παράδοση, την ημέρα αυτή σταμάτησε μια θανατηφόρα επιδημία που είχε πλήξει τους μαθητές του ραβίνου Ακίβα. Επιπλέον, είναι η επέτειος του θανάτου του ραβίνου Σιμεών Μπαρ Γιοχάι, ο οποίος, σύμφωνα με την Καμπάλα, αποκάλυψε τα μυστικά της Τορά.Κατά τη διάρκεια του Λαγκ Μπαόμερ, οι Εβραίοι συνηθίζουν να ανάβουν φωτιές, συμβολίζοντας το φως της σοφίας και της γνώσης που έφερε ο ραβίνος Σιμεών Μπαρ Γιοχάι. Πολλοί διοργανώνουν υπαίθριες εκδηλώσεις, πικνίκ και παιχνίδια, ιδιαίτερα τοξοβολία, που συνδέεται με την παράδοση ότι ο ραβίνος δεν χρειαζόταν τοξοβόλους καθώς η αξία του προστάτευε το λαό. 1. Τσομ Γκεντάλια: 3 του μήνα Τισρέι (μικρή νηστεία*) – Μετά την καταστροφή του α’ Ναού, φονεύθηκε ο ηγέτης των Εβραίων Γκεντάλια και οι ελάχιστοι Εβραίοι που είχαν απομείνει στη γη του Ισραήλ έφυγαν αφήνοντας τη χώρα έρημη. 2. Τσομ Ασαρά Μπετεβέτ: 10 του μήνα Τεβέτ (μικρή νηστεία) – Άρχισε η πολιορκία της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους. 3. Ταανίτ Εστέρ: 13 του μήνα Αντάρ (μικρή νηστεία) – Σε ανάμνηση της νηστείας που έκανε η Εσθήρ πριν να προσευχηθεί στον Θεό για να τη βοηθήσει να σώσει τον λαό της από τον Αμάν και τους συνενόχους του. 4. Τσομ Σβασέρε Μπεταμούζ: 17 του μήνα Ταμούζ (μικρή νηστεία) – Έπεσε το τείχος της Ιερουσαλήμ μετά από τρίχρονη περίπου πολιορκία της πόλης. 5. Τέσα Μπεάβ: 9 του μήνα Αβ (μεγάλη νηστεία) – Καταστροφή του α’ και του β’ Ναού της Ιερουσαλήμ.